به نقل از «خبرآنلاین»

بایسته های تاریخ اندیشه سیاسی / به کارگیری الگوی پارادایمی در تاریخنگاری اندیشه سیاسی

تاریخ انتشار: ۳ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۱۰۰۹۲

گروه اندیشه: کتاب بایسته های تاریخ اندیشه سیاسی نوشته محمد تقی قزلسفلی و سیده آمنه میرخوشخو توسط انتشارات امیدصبا منتشر شد.قزلسفلی می گوید که در این اثر «خود را ملزم و متعهد دیده تا مبنای روشی خود را، که الگوی «پارادایمی» است، توضیح دهد. » در ابتدای کتاب آمده است:

اندیشه ها به من روی می آورند،

دیگر نه غریبه ام من برایشان.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

می رویَم سوی شان چو کارستان

چون یکی زمین خیش خورده.

هانا آرنت، من خود، من هم می اندیشم

هگل به مناسبتی گفته است، «والاترین هدف اندیشه و نظریه ها، فهم کردن و درک کردن چیزهای موجود است» (بال،۲۴۱:۱۴۰۰). با ابتنا به این سخن فیلسوف بزرگ و آن سخن هانا آرنت، دکتر محمدتقی قزلسفلی، دانشیار دانشگاه مازندران، خود و امثال خودش را مخاطب آنان می داند.

در گفت و گوی کوتاهی که با او انجام دادم، قزلسفلی تاکید کرد که «او نیز مثل اکثر کسانی که به کار مطالعه یا تدریس «اندیشه‌های سیاسی» مشغول‌اند، اغلب با این مسئله درگیر و مواجه بوده‌اند که بهترین یا حداقل مناسب‌ترین روش «فهم و درک» نظریه‌های چند لایه متفکران سیاسی که در طول سده‌ها یا در چهارچوب پارادایم‌های معرفتی متفاوت نوشته شده اند کدام است؟ گو آن که تاریخ اندیشه ها، هماره در معرض انتزاعی شدن و در نتیجه در حاشیه ماندن بوده است. در همین راستا با پرسش دیگری هم دلمشغول بودم که آیا می توان اثری تلخیص شده از کل تاریخ اندیشه سیاسی در اختیار داشت؟»

او در پاسخ به این سوالات می گوید: «بدیهی است اثر متفکر، ترجمه آن و یا آثار و مراجع قابل اتکایی که من یا هر علاقه‌مند به یادگیری تاریخ اندیشه های سیاسی و فلسفه سیاسی می‌تواند و باید به آنها مراجعه کند، راه حل مناسب رفع این دغدغه است. اما مشکل عمده‌ای که وجود دارد عبارت از این است که حتی بعد از مطالعه آن آثار، همچنان پرسش‌های زیادی در حوزه اندیشه سیاسی بی‌پاسخ می‌ماند. البته رویکرد حرفه‌ای در این مورد توصیه خواهد کرد که افراد علاقه مند و دانشجویان وقتی به آثار مستقیم متفکران و فیلسوفان سیاسی مراجعه کردند، قادر خواهند بود پس از مطالعه و کنجکاوی در باب آنچه نوشته شده است فهم نظری خویش را ارتقا دهند. این توصیه یادآور دیدگاه هایدگر است که می‌گفت: «اندیشیدن ماجراجویی است.»»

او در ادامه در باره ساختار کتاب می گوید: «ساختار کتاب حاضر فشرده ای از آغاز و فرجام تاریخ تفکر سیاسی است اما این صیرورت تاریخی، در واقع به معنای شرح منظومه ی اندیشه هاست. اگر از زبان و تعابیر «اشتراوسی» بتوان استفاده کرد، آنچه در این اثر اولویت داشته تدوین اندیشه های سیاسی یا تاریخنگاری اندیشه سیاسی بوده است، هرچند اثر خود را ملزم و متعهد دیده تا هم مبنای روشی خود را که الگوی «پارادایمی» است، توضیح دهد، هم به تمایز و تفاوت اندیشه سیاسی از فلسفه سیاسی تا ایدئولوژی سیاسی دست یازد.»

این دانشیار دانشگاه با اشاره به این که «هدف و دغدغه، نگارش تاریخی از اندیشه های سیاسی از خلال آثار مهم و عمده تالیف و ترجمه شده در این حوزه بوده است» می گوید: «صیرورتی تلخیص وار از سپیده دمان تفلسف سیاسی از یونان تا شامگاهانی که جغد مینروایِ فوکویی ( نه هگلی)، به شکل انتقادی به پرواز درآمده است. به معنایی کمی دقیق تر، کتاب حاضر، در پی تاریخ عقاید ( History of Ideas) بوده است، نه تاریخ فکری ( Intellectual History) . با این همه بهره گیری از روش پارادایمی، به مثابه ابزاری فرانظری، سبب شده تا مباحث کتاب، با دامن زدن به مسائلی چون «روح زمانه»، «حیات فکری عصر» و...، از رویکرد دوم یعنی تاریخ فکری هم بی نیاز نباشد.»

قزلسفلی در ادامه با اشاره به این که «اثر حاضر با فلسفه ی تلخیص تاریخ تفکر از عصر کلاسیک تا زمانه ی ما تالیف شده» می افزاید: «با این همه برای همین هدف نیز خود را موظف به بهره گیری از «روش پارادایمی» و استفاده از مکتب «زمینه‌گرایی» دیدم. زمینه‌گرایی Contextualism مکتبی در اندیشه سیاسی است که درک زمینه‌های اجتماعی، تاریخی، سیاسی به همراه مبانی معرفتی برای فهم صحیح متون فیلسوفان سیاسی را ضروری می‌داند. این اصطلاح با نام کوئنتین اسکینر گره خورده است. علاوه براین دیگر هدف اثر حاضر آن است که بتواند مورد استفاده دانشجویان تمام مقاطع و به طورکلی علاقه مندان تاریخ فلسفه و اندیشه قرار گیرد، در عین حال کتاب ویژگی های دیگری را هم مد نظر داشته است. برای مثال جدا از اینکه اندیشه هر متفکر در همان قالب پارادایمی که در ابتدای کتاب توضیح داده شده نوشته شده است، درعین‌حال در بخش زمینه و زمانه هر متفکر هم ضمن اشاره به مسائل مهم مبتلابه سیاسی و اجتماعی و فکری آن دوره، چند متفکر برجسته‌ای هم که نسبتی زمانی و مشابهت فکری با آن متفکر دارند، به اختصار توضیح داده شده است.»

او در آخر گفت: «درپایان بحث هر متفکر مهم با «اختصارات» تکمیل شده است. هدف از اختصارات خلاصه کردن اصول فکری آن متفکر و برجسته ساختن مسائل آن دوره به‌صورتی است که می‌تواند در آزمون‌های کارشناسی ارشد و دکتری مورد استفاده دانشجویان قرار گیرد. در ادامه نیز چند پرسش محوری و کلان برای مباحثه میان خوانندگان درنظر گرفته شده که می‌تواند محرکی برای مطالعه تاریخ اندیشه سیاسی و بهانه‌ای برای پرسش از دانشجویان و اساتید در کلاس های درس را فراهم آورد.»

بیشتر بخوانید:

«مهندسی اجماع» و رازگشایی از شگردهای مدرن هدایت افکار عمومی
فایل PDF رایگان کتاب برای عید نوروز / حکومت‌ها چگونه به دنیا می‌نگرند؟
محمد فاضلی: چرا اقتصادهایی مثل بریتانیا دچار نوعی رکود شدند/گروه‌های ذی‌نفع مثل سنگی راه توسعه را می‌بندند!

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1875987

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: دانشگاه معرفی کتاب کتاب دانشجو فلسفه سیاسی تاریخ اندیشه سیاسی اندیشه های سیاسی اندیشه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۱۰۰۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پرداختن به خاطرات مقام معظم رهبری؛ گام اول «ماجرا»

به گزارش خبرگزاری مهر، آیین رونمایی از فصلنامه تاریخی‌سیاسی «ماجرا» با حضور علی باقری‌کنی معاون سیاسی وزارت امورخارجه، منوچهر متکی وزیر اسبق امور خارجه، محمدمهدی دادمان رییس حوزه هنری و جواد موگویی سردبیر فصلنامه روز یکشنبه ۹ اردیبهشت در خانه اندیشه‌ورزان جوان برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، جواد موگویی پژوهشگر تاریخ که سردبیری فصلنامه «ماجرا» را نیز برعهده دارد با بیان اینکه تصمیم چاپ فصلنامه «ماجرا» مربوط به سال ۱۴۰۰ بود، گفت: حوادث ۱۴۰۱ انتشار فصلنامه را تعویق انداخت. از طرفی اولین شماره را درباره دکترین نظام درحالی قبل از عملیات طوفان‌الاقصی شروع کردیم که واقعاً نمی‌دانستیم قرار است چه اتفاقاتی رقم بخورد که نکته قابل توجه اینجاست انتشار ماجرا به اتفاقات طوفان الاقصی برخورد. در محافل و فضای مجازی شنیده‌ایم که گفته شده ما این فصلنامه را بعد از حمله به اسراییل شروع کرده‌ایم که باید بگویم چنین چیزی نیست.

وی در ادامه به تشریح رویکرد فصلنامه ماجرا پرداخت و گفت: رویکرد فصلنامه حوادث بعد از انقلاب خواهد بود و علت آن این است که ما در تاریخ‌نگاری بعد از انقلاب غفلت عظیمی کرده‌ایم و تاریخ‌نگاری دهه ۶۰ را در افکار عمومی باخته‌ایم هرچند یک دهه بعد و در موضوع تاریخ‌نگاری دهه ۷۰ مسئله بکر است.

سردبیر فصلنامه ماجرا عدم دسترسی به اسناد را نقطه ضعف برای پرداختن به تاریخ دانست و افزود: وزارت خارجه هنوز اسناد مشروطه، مسئله ملی شدن صنعت نفت و حکومت پهلوی اول و دوم را آزاد نکرده است و دستگاه‌های سندی ما مثل مرکز اسناد خیلی سلیقه‌ای عمل می کنند. عدم بازگویی خاطرات از طرف رجال سیاسی نیز یک مساله مهم است که متاسفانه در کشورمان پابندی به جلسات خاطره‌گویی نیستند و افراد براساس سلیقه خاطرات را می‌گویند و همین باعث می‌شود ما افکار عمومی را از دست بدهیم.

وی با تاکید براینکه دنبال دیده شدن فصلنامه «ماجرا» نیستیم، گفت: ما گام اول را برای پرداختن به خاطرات و کارنامه رهبر معظم انقلاب برداشته‌ایم و امیدوارم ابعاد این مسئله به بحث و گفت‌وگو گذاشته شود.

در ادامه، علی باقری‌کنی معاون سیاسی وزارت خارجه ابتکار و شجاعت را ویژگی مهم فصلنامه «ماجرا» دانست و با تاکید براینکه ورود به پژوهش درباره امنیت ملی جسارت و شهامت و فکر می‌خواهد، گفت: مجموعه مصاحبه‌ها و تصاویر جمع‌آوری شده در این فصلنامه ارزشمند است که نشان می‌دهد در آینده با سلسله مطالبی روبرو خواهیم بود که می‌تواند نیازهای نسل کنونی و آینده کشورمان و دیگر کشورها را که دغدغه فرایند انقلاب دارند را از دل پژوهش بشناسند.

وی پژوهش تاریخ را یک میدان خطیر دانست و افزود: پرداختن به پژوهش تاریخ یک میدان بسیار خطیر است که فعالیت در آن آسان نیست، چون چندگانگی نگاه و ایده و تفکر در آن جولان پیدا می‌کند و طبیعی است که تلاقی نگاه‌ها در این میدان وجود دارد.

معاون سیاسی وزارت خارجه در ادامه گفت: جای چنین پدیده‌ای در میان منشورات انقلاب اسلامی خالی بود که امیدواریم با ارتقا کیفی مجموعه به محصولات و تولیدات معتبرتر و مستحکم‌تر و قابل اعتنا بیشتری دست پیدا کنیم. آن چیزی که به‌نظرم مهم می‌آید، این است که آن کاری که نتیجه این زحمت و تلاش خودش را نشان دهد، این است که ما به یک الگو و الگوهایی در عرصه حکمرانی جمهوری اسلامی با نگاه رهبر مقام معظم رهبری برسیم تا زمینه ارتقا حکمرانی دینی در کشور صورت گیرد.باقری هدف از پرداختن به تاریخ پژوهشی انقلاب را الگوسازی دانست و گفت: علوم انسانی مثل ریاضی نیست که رابطه علی و معلولی قطعی مشخص را نشان دهد لذا علوم انسانی پیچیدگی و شیرینی خاص خودش را دارد پس ما باید با این نگاه این کار را روشمند ببینیم.

او به تشریح خطرات جدی انقلاب اسلامی در چهار دهه گذشته اشاره کرد و گفت: کارکرد و نتیجه این مجله باید روشن شدن فرایند و ساز و کاری باشد که کشورمان را به این نتیجه رساند که در بیش از سه دهه گذشته از خطرات جدی که می‌توانست کشور را در عرصه دیگری وارد کند، چیست و چه ویژگی‌هایی وجود داشت که ما توانسته این این موفقیت را کسب کنیم.

معاون سیاسی وزارت خارجه با بیان اینکه روایت‌ها معمولاً از تنگناهاست، گفت: فهم من این است که رمز اصلی این موفقیت و کلید واژه اصلی آن حکمت است حکمتی که رهبری و شالوده حکمرانی جمهوری اسلامی در دوره امام (ره) و رهبر انقلاب از آن بهره داشته است.

حکمت علاوه‌بر اینکه دانش و اطلاعات دارد، نور دارد که ناشی از ایمان شخصی و تقوای حاکمیت (سیاسی) است. این تقوا یعنی اینکه به الزامات یک حکومت دینی پایبند باشید.

در ادامه مراسم، منوچهر متکی وزیر اسبق خارجه کشورمان به ذکر خاطراتی از دوران مسوولیت در وزارت خارجه پرداخت و نگاه مردم نسبت به مجلس شورای اسلامی و دشواری‌های فعالیت در آن را تشریح کرد.در بخش پایانی این مراسم، فصلنامه تاریخی‌سیاسی «ماجرا» با حضور میهانان ویژه رونمایی شد

کد خبر 6092400 فاطمه میرزا جعفری